Darek i Wojtek z tuttu.pl spieszą mi z pomocą.
– Zasadniczym zadaniem śpiwora jest ochrona przed utratą ciepła w trakcie snu. Aby właściwie dobrać śpiwór powinniśmy się zastanowić w jakich warunkach pogodowych i temperaturowych będzie on używany oraz jak bardzo zależy nam na jego wadze. Od tych czynników będzie też zależała oczywiście cena śpiwora. – tłumaczy Darek.
W pierwszym kroku trzeba określić na jakie pory roku potrzebuję śpiwór. Do wyboru są turystyczne, letnie, trzysezonowe i zimowe. W wyborze pomaga mi zestawienie, gdzie mogę znaleźć różnice w wadze, wypełnieniu i oczywiście cenie (patrz: tabela). Najbliżej mi do trzysezonowego – idealnego na okres od wiosny do jesieni.
Z naszych doświadczeń wynika, że kobiety decydują się najczęściej na śpiwory 2-3 sezonowe, czyli te, które są cieplejsze o ok. 5 – 6°C w stosunku do modeli, wybieranych przez mężczyzn. – podpowiada Wojtek. Większość osób, która decyduje się na ponowny zakup śpiwora, wybiera model cieplejszy od tego, który posiada. Nasze testy również potwierdzają tę zasadę. – opowiada Darek – Na początek dobrze jest zapoznać się z oznaczeniami temperatur stosowanymi przez producentów. Oznaczenia te są określone europejskim standardem izolacji termicznej.
T –max (górna granica komfortu) – przeciętny mężczyzna nie poci się nadmiernie, a zbyt wysoka temperatura nie zakłóca jego snu;
T-comfort (temperatura komfortowa) – przeciętna kobieta może spać nieprzerwanie;
T-limit (dolna granica komfortu) – temperatura, w której przeciętny mężczyzna jest w stanie spać nieprzerwanie w pozycji lekko podkurczonej;
T-extreme (temperatura ekstremalna) – temperatura, w której przeciętna kobieta jest w stanie przetrwać noc, jednak w przypadku zaśnięcia na dłużej niż 6 godzin jest zagrożona wystąpieniem hipotermii.
Na początek określamy jaka temperatura panuje w nocy i dobieramy temperatury śpiworów.
• Dla kobiet: T-comfort = temperatura panująca w nocy
• Dla mężczyzn: T-limit = temperatura panująca w nocy
Następnie uwzględniamy nasze odczuwanie temperatury. Jeśli jesteśmy ‘zmarzlakami’ to od średniej temperatury nocy odejmujemy 7-10°C, jeśli odczuwamy temperatury przeciętnie odejmujemy ok. 5°C. Możemy też dać sobie dodatkowy zapas na przyszłość, gdyż komfort termiczny śpiwora może ulec zmianie w miarę upływu czasu.
Trzeci krok to wybór pomiędzy klasycznym puchem, a nowoczesnym syntetykiem (sztucznym puchem). Jakie są najważniejsze różnice między puchem i wypełnieniem sztucznym?
• Cena – śpiwory o wypełnieniu syntetycznym są zdecydowanie tańsze od puchowych. Śpiwory puchowe o takich samych granicach komfortu mogą być 2-3 razy droższe. Cena zależy również od rodzaju użytego puchu.
• Termika – śpiworów puchowych jest znacznie lepsza niż syntetycznych. W związku z tym, osiągamy taki sam komfort termiczny śpiwora przy mniejszej ilości puchu, niż w przypadku modelu z wypełnieniem syntetycznym.
• Waga – puch jest znacznie lżejszy od wypełnień sztucznych, dzięki czemu przy takim samym komforcie termicznym śpiwór puchowy będzie znacznie lżejszy od syntetycznego. Przykładowo przy temperaturze komfortowej -10°C śpiwór syntetyczny będzie ważył ok. 2,1kg, a puchowy ok. 1,4kg.
• Kompresja – śpiwory puchowe kompresują się znacznie lepiej niż syntetyczne. Śpiwór syntetyczny o takiej samej masie jak puchowy zajmie nam w plecaku nawet 2 razy więcej miejsca.
• Trwałość – śpiwór średniej klasy o wypełnieniu sztucznym powinien służyć nam od 7 do 10 lat, lecz pierwsze zmiany komfortu termicznego są odczuwalne już po 4 latach. Lepsze jakościowo włókniny mogą służyć 8-15 lat. Parametry sztucznych wypełnień słabną szybciej niż puchowych. Dla porównania śpiwór puchowy bez problemu zachowuje swój wyjściowy komfort termiczny przez 10 lat (przy dobrej konserwacji nawet 15-20 lat), a ogólnie służyć nam może nawet dwa razy dłużej.
• Odporność na wilgoć – wypełnienie puchowe w kontakcie z wilgocią znacznie traci na „lofcie”, w związku z czym nie zatrzymuje w sobie aż tyle powietrza, przez co pogarszają się jego właściwości termiczne. Dlatego nie jest to dobre rozwiązanie w miejscach, gdzie śpiwór byłby stale narażony na wilgoć, ponieważ wymaga wówczas regularnego suszenia i wietrzenia. W warunkach polowych, np. przy ognisku, wysuszenie przemoczonego śpiwora puchowego jest prawie niemożliwe w przeciwieństwie do syntetyka. Nie należy jednak popadać w panikę – worki wodoszczelne powinny rozwiązać problem. Pamiętajmy również o tym, że dobrej jakości puch jest lekko zaimpregnowany i krótkotrwały kontakt z wilgocią nie powoduje problemów. Wypełnienia sztuczne są znacznie odporniejsze na wilgoć i szybciej schną niż puch. Dodatkowo nawet w przypadku lekkiego zawilgocenia utrzymują swój komfort termiczny na praktycznie niezmienionym poziomie.
Co mówią parametry określające jakość puchu?
• Stosunek ilości puchu do pierza – najczęściej wynosi 90/10, jednak na rynku można znaleźć śpiwory o parametrze 98/2. Pierza nie można wyeliminować całkowicie ponieważ zapewnia sprężystość puchu, poza tym taka eliminacja byłaby niemożliwa technologicznie.
• Fill Power – współczynnik CUI (cubic inches), określający sprężystość puchu. Pomiar prowadzi się na puchu o masie 1 uncji (28,4g), który w cylindrze pomiarowym jest obciążany, a po usunięcie tłoka mierzona jest jego objętość po rozprężeniu. Dobry jakościowo puch ma 600-650 CUI, a stosowany przez niektórych producentów puch najwyższej próby osiąga nawet do 900 CUI.
Do produkcji śpiworów używa się puchu gęsiego lub kaczego. Dzięki nowoczesnej obróbce obecne pierze jest w większości antyalergiczne i bezzapachowe. Puch gęsi jest bardziej wartościowy od kaczego – opowiada Wojtek – Jednak nie jakość pierza czy jego ilość jest najważniejsza. Kluczowym wskaźnikiem jest parametr Fill Power, określający zdolność puchu do rozprężania. Uważam, że nie ma sensu kupować śpiworów z puchem o jakości poniżej 600cui. Według mnie idealne proporcje cena/jakość ma mieszanka 750cui.
Czwarty krok to wybór kształtu śpiwora i jego rozmiaru. Dostępne modele: mumia, koperta, mumia poszerzona i mumia rozciągliwa. Czym się różnią?
Koperta – to najprostszy krój. Śpiwór w kształcie prostokąta, z zamkiem na całej długości, umożliwiającym rozpięcie go i rozłożenie jak kołdry. Taka konstrukcja zapewnia dużo miejsca wewnątrz śpiwora, wiąże się jednak z większym jego rozmiarem po spakowaniu. Koperty nadają się idealnie do spania na kempingach, oraz do wyjazdów, na których sprzęt przewozimy samochodem.
Mumia – śpiwór zwęża się ku dołowi, co nadaje mu bardziej anatomiczny kształt. Znacznie ogranicza to wielkość śpiwora po spakowaniu, a ograniczenie przestrzeni wewnątrz niego powoduje, że szybciej się ona ogrzewa, dzięki czemu temperatura wewnątrz jest wyższa.
Mumia poszerzona – krój zasadniczo jak przy mumii. Od klasycznej mumii odróżnia go większa szerokość środkowej części śpiwora. Dzięki temu śpiwór jest mniejszy od śpiworów typu koperta, ale zapewnia nam większą możliwość ruchu niż mumia – np. przyjęcie pozycji embrionalnej.
Mumie rozciągliwe, elastyczne – są to śpiwory, w których materiał posiada ściągacze dopasowujące śpiwór do ciała. Modele rozciągliwe są bardzo komfortowe dzięki swobodzie ruchu. Dzięki lepszemu przyleganiu, szybko uzyskuje się ciepło wewnątrz śpiwora.
W 90% przydatków wybieramy śpiwory typu mumia. – radzi Darek – Kiedy dobierasz rozmiar najlepiej, jeżeli byłaby możliwość położenia się na chwilę w śpiworze, aby sprawdzić, czy ma odpowiednią długość i szerokość. Śpiwór nie może idealnie przylegać, ponieważ wypełnienie musi mieć miejsce, aby się rozprężyć. Warto też wziąć pod uwagę fakt, że w przypadku śpiworów trzysezonowych i zimowych zdarza się nam chować w nich na noc różne rzeczy (np. kartusz z gazem, czy butelkę z wodą) – warto pamiętać, aby zostawić sobie na to pewien zapas miejsca.
Krok piąty to ważne drobiazgi, czyli sprawdzenie jakości wykonania szwów, sprawdzenie zasuwania zamków, wybór koloru.
Ps. „Rady spod lady” od Darka i Wojtka z tuttu.pl
• Pierwszą rzeczą, która należy zrobić na biwaku po wyjęciu z worka śpiwora jest strzepniecie go kilka razy tak, aby dostarczyć powietrze do wnętrza śpiwora. Lepiej wyjąć śpiwór z worka wcześniej, a nie przed samym snem. Dzięki temu zabiegowi będzie on o parę procent cieplejszy 🙂
• Przy zakupie uważaj na “dobre rady” kolegów!!! Każdy inaczej odczuwa temperatury, więc model dobry dla nich, nie musi być dobry dla Ciebie. Czasami też różni ludzie mogą mieć inne priorytety. Informację o tym, co polecają nasi znajomi, warto przekazać sprzedawcy – dzięki temu będzie mógł on lepiej uzasadnić Wasz wspólny wybór.
• Używając śpiworów puchowych w temperaturach poniżej +5°C trzeba zwracać uwagę na staranny dobór maty, gdyż sprasowany puch, w przeciwieństwie do sztucznego, prawie nie izoluje.
• Należy pamiętać, że wypełnienie śpiworów przechowywanych w worku transportowym znacznie szybciej traci swoją sprężystość, co powoduje zmniejszenie komfortu termicznego. Zarówno śpiwory syntetyczne jak i puchowe najlepiej jest przechowywać w postaci rozłożonej.
